Een veelgehoorde misvatting is dat mensen denken te weten wat er in hun onbewuste gaande is.

 

Dat kan natuurlijk helemaal niet. Want onbewust betekent dat je er niet van bewust bent. Daarmee word je feitelijk gestuurd door iets waar je geen weet van hebt. Maar wat wel belangrijke gevolgen voor het verloop van je leven heeft.

 

Zo kan het goed zijn dat je maar blijft hangen in je huidige baan omdat je de energie niet meer hebt om bij een volgende werkgever je weer opnieuw te gaan bewijzen.

 

En dus blijf je liever plakken en doe je er nog een schepje bovenop om je huidige werkgever te overtuigen dat je echt wel van grote waarde bent voor het bedrijf. Hij wil het alleen maar niet zo zien.

 

Voor jezelf heb je allerlei andere redenen waarom je maar blijft doorzetten. Het is misschien niet “je van het”, maar je hebt wel zekerheid. En je weet wat je hebt. Want de huur of hypotheek moet tenslotte wel betaald worden. En met opgroeiende pubers kan je niet teveel risico nemen. Het leven is al duur. Dus je offert je wel op. En blijft zitten waar je zit.

 

Je voelt je steeds meer ontevreden. Je probeert een oplossing te vinden. Je piekert en je slaap begint eronder te lijden. Terwijl je al zo moe bent. Het perspectief verdwijnt. En je lijkt steeds meer de controle te verliezen.

 

Als nu gewoon je werkgever maar eens wat meer waardering zou tonen. Dan zou alles anders zijn. En hoef jij niet vanuit ontevredenheid jezelf vol te proppen. Dan zou je jezelf wel kunnen beheersen. Tenminste dat is wat de meeste mensen zichzelf vertellen.

 

Echt briljant hoe je brein dat telkens voor elkaar krijgt. Om argumenten te vinden die altijd kloppen. Het is jouw waarheid en dat is altijd waar. Tenminste voor jou.

 

En die waarheid zal je met hand en tand verdedigen. Zou ook een beetje raar zijn als je dat niet zou doen, want je hebt het niet voor niets tot jouw waarheid gemaakt. Je gelooft erin. En waar je in gelooft, dat is ook waarnaar je je zal gedragen.

 

Hier wordt het een beetje spannend. Want als dit zo is, dan is het wel belangrijk dat je in iets gelooft dat bijdraagt aan je eigen welzijn.

 

Maar hier gaat het vaak gruwelijk mis. En zeker op dat oh zo belangrijke onbewuste niveau.

 

Want daar heersen vaak overtuigingen waarmee je jezelf aardig in de weg kan zitten.

 

Overtuigingen die je sturen in doen en laten, maar waar jij je niet eens bewust van bent.

Want op bewust niveau zie ik vaak ontkenning. Maar zodra je dieper gaat inzoomen blijkt het toch anders.

 

We hebben allemaal wel van die voorbeelden dat je ‘ja’ zegt terwijl je eigenlijk ‘nee’ bedoelt. Maar het lukt je niet om die ‘nee’ over je lippen te krijgen.

 

Je baalt van jezelf dat je weer ‘ja’ hebt gezegd, maar voor je het weet, heb je alweer allerlei argumenten waarmee je jezelf overtuigd dat het ook best wel oké is om ja te zeggen.

 

En die argumenten komen precies voort uit je onbewuste deel dat jou wil beschermen. Want ‘nee’ zeggen, kan leiden tot afwijzing. Dat wil je niet. Want afwijzing doet pijn. Dus liever maar ‘ja’ zeggen met als kans dat je waardering ervoor krijgt.

 

Zo beweegt een grote meerderheid zich door het leven. Alles voor een ander doen. Terwijl ze zichzelf uitputten in hun zoektocht naar waardering.

 

Waardering die van buitenaf moet komen. Iets dat eigenlijk heel interessant is, want hoezo zou een ander jou moeten waarderen? Als je jezelf waardeert, zou dat niet zo heel belangrijk meer moeten zijn. Wel leuk, maar niet noodzakelijk.

 

Terwijl de meeste mensen er bijna een levensdoel van hebben gemaakt om zoveel mogelijk waardering te krijgen. In de hoop dat ze zich uiteindelijk goed zullen voelen.

 

Iedere keer bij een complimentje voelt het ook wel lekker, maar echt lang blijft dat goede gevoel niet hangen. En dus gaan ze snel weer op zoek naar het volgende complimentje.

 

Dit is hard werken hoor. Want een foutje is snel gemaakt, dus je moet continue alert zijn en heel hard je best doen om alles goed te doen.

 

Ina (52) jaar had geen idee dat haar ongezonde gewoontes en haar opkomende burn-out te maken had met onbewust opgeslagen stress. Zij was overtuigd dat het door haar werkgever kwam. Hij wilde niet zien wat ze allemaal voor hem deed. Terwijl ze alles gaf om hem tevreden te stellen. Ze kon niet meer. Was volledig opgebrand en uitgeblust. Bleef zichzelf volstoppen met eten om de frustratie tijdelijk weg te snaaien. Kwam nauwelijks nog in beweging en was continue snauwerig tegen haar man en kinderen.

In dit voorbeeld zoekt Ina vooral bevestiging dat ze goed is in wat ze doet. Die bevestiging denkt ze nodig te hebben. En die bevestiging moet van buiten komen.

Als je het zo bekijkt, is het logisch dat ze keihard gaat werken. Dat ze perfect alles in orde wil hebben. Zodat haar werkgever bijna niet anders kan dan dit belonen. Niet persé in geld, maar in ieder geval in complimentjes.

En als die complimentjes uitblijven. Of als de waardering niet genoeg gegeven wordt, dan ontstaat er een soort moeheid.

Alsof ze het allemaal voor niets doet. Ze wordt niet gezien, niet gehoord en zo kan ze al snel het gevoel krijgen dat ze totaal niet belangrijk is.

Dat voelt niet prettig. En dat is zacht uitgedrukt. Tot het moment dat haar lichaam het opgeeft. Concentratieproblemen, vermoeidheid en allerlei andere fysieke- en mentale klachten stapelen zich op. Het koordje knapt, de batterij is leeg en ze kan het echt niet meer opbrengen.

Het voorbeeld van Ina staat niet op zich. Het is tekenend voor de hoeveelheid mensen die kampen met een burn-out, depressie, slecht slapen, darmproblemen en allerlei nare ziekte en chronische kwaaltjes.

Want de stress die het najagen van die bevestiging van buitenaf met zich meebrengt, grijpt diep in op alle lichaamsprocessen. Waarbij allerlei verstoringen kunnen optreden.

Dan kun je denken aan de spijsvertering, vetverbranding, hormoonhuishouding et cetera. 

Ongeveer 11 miljoen Nederlanders heeft op regelmatige basis medicijnen nodig. Ik vind dit een schrikbarend hoog getal.

Nu heb ik persoonlijk niets tegen de medicijnen. Als je ze nodig hebt om te overleven of de kwaliteit van je leven te verhogen, dan is het natuurlijk prima.

Maar het lijkt steeds makkelijker om met een pilletje de symptomen te bestrijden en de echte oorzaak van het probleem te laten bestaan.

Helaas kiezen veel mensen hier nog voor. Niet persé omdat ze dit willen, maar omdat ze geloven dat dit de enige mogelijkheid is.

Als Ina in het voorbeeld blijft geloven dat haar werkgever het probleem is, dan staat ze in principe met lege handen. Ze heeft haar invloed weggegeven.

Ze is afhankelijk.

Dat is per definitie niet een fijn uitgangspunt.

Dit gebeurt niet alleen in werksituaties, maar ook in privésfeer.

Zo worstelt Monique (46 jaar) al jaren met haar relatie. Houdt hij eigenlijk nog wel van haar? Ze twijfelt constant en voelt zich ontevreden met de manier waarop het gaat. Waar is de genegenheid gebleven. De intimiteit heeft het dieptepunt bereikt. Ze snakt naar verbinding, maar haar man lijkt onbereikbaar. Wat ze ook probeert, hij lijkt het niet te snappen. Hij ziet het probleem niet. Zo worstelt ze zich eenzaam en onbegrepen de dagen door.

Ook Monique is erg kwetsbaar door de afhankelijkheid van haar man. Hij begrijpt haar niet. Hij ervaart de relatie blijkbaar anders. Voor hem is er geen probleem. Dus waarom zou hij dan veranderen?

Hij wil misschien nog wel zijn best doen om het zijn vrouw meer naar de zin te maken, maar hij weet niet hoe. En wat hij ook doet, het lijkt nooit goed te zijn.

Dit alles levert ongelooflijk veel stress. Monique ervaart veel conflicten met haar man waardoor die stress ook aan de oppervlakte zichtbaar is. Maar zelfs in relaties waar niet of nauwelijks conflicten zijn en er is bij één van de partners ontevredenheid, dan is er sprake van stress.

De stress van het gezien willen worden, de aandacht te krijgen en bevestiging dat je het waard bent om van te houden.

Als je die bevestiging van een ander nodig hebt, dan mag je je afvragen hoe jij diep van binnen over jezelf denkt.

Daar zit het echte probleem. En ook de reden waarom je doet wat je doet.

Want hoe vaak:

• pas jij je aan om een ander niet te kwetsen?
• wil je aan de verwachtingen voldoen?
• ben je wanhopig bezig om controle te houden?
• heb jij het gevoel dat je niet gezien, niet gehoord of niet begrepen wordt.
• twijfel je aan jezelf of je het allemaal wel goed doet?
• ben je bezig met wat anderen van je vinden?
• mag je geen fouten maken? 

Dit gedrag komt allemaal voort vanuit een onbewuste drijfveer. Het zijn allemaal manieren om jezelf zo goed mogelijk neer te zetten. Dat niemand iets op je aan te merken heeft. En je aardig vindt en een leuk persoon. Daar kan je ontzettend druk mee zijn.

En je kan jezelf hiermee helemaal over de kling jagen.

Het is stress waar je jezelf vaak niet eens bewust van bent.

Want je vertelt jezelf dat je nare gevoel, je ontevredenheid, al dat gepieker komt door het gedrag van die ander.

In werkelijkheid speelt er een heel ander mechanisme. Het is je eigen pijn. De pijn dat je op dieper niveau gelooft dat je niet belangrijk bent, niet goed genoeg of het misschien zelfs niet waard.

Pijn die je niet wilt voelen, maar waarvan je wilt geloven dat een ander die kan oplossen. Zolang je maar genoeg bevestiging en waardering krijgt, gaat het allemaal best goed.

De arena van het leven

De meeste mensen zijn voortdurend in strijd met anderen. Grote kans jij ook.

 

Een strijd waarin je wanhopig probeert die leegte op te vullen die je diep van binnen voelt. Een leegte die een ander nooit zal kunnen opvullen. Het zal namelijk nooit genoeg zijn. En bovendien als die ander al zegt dat je het allemaal fantastisch doet, dan zal je het nog moeilijk kunnen geloven ook.

 

Misschien voelt het even goed, maar daarna…

Je moet het maar net treffen of de mensen om je heen jou dat gaan geven wat jij nodig denkt te hebben om je goed te voelen.

 

En als ze dat niet doen, dan voel jij je rot.

 

In het groot kunnen zo hele oorlogen ontstaan. En in het klein gebeurt datzelfde principe en kan het zomaar eindigen in pijnlijke conflicten en nog meer leed.

 

Want mensen willen wel veranderen, maar willen niet veranderd worden. En iedere poging die jij doet om een ander zover te krijgen dat die zijn gedrag aanpast zodat jouw behoefte aan waardering wordt vervuld, zal een tegenreactie oproepen.

 

En die tegenreactie is vaak niet de reactie die je hoopt te krijgen.

 

Of de ander past zich tijdelijk aan, maar vervalt al snel weer in oud gedrag. Uiteindelijk ben je er dan niets mee opgeschoten.

 

Je kunt je voorstellen hoeveel stress dit hele mechanisme met zich meebrengt. Dan bedoel ik niet alleen de stress die je aan de buitenkant ziet om dat teveel uren werkt. Of teveel ruzie hebt met je partner of kinderen. 

 

Maar er is nog een ander soort stress. De stress die veel dieper ingrijpt en wat de reden is dat jij bent gaan geloven dat je niet goed genoeg zou zijn. 

 

Misschien zeg je nu: ‘ik weet dat ik wel goed genoeg ben’.

 

Precies dat klopt. Je weet het wel op bewust niveau. Maar blijkbaar zit er op gevoelsniveau iets anders. Een bepaalde overtuiging over jezelf wat helemaal niet zo zeker is dat je goed bent zoals je bent.

 

Ander zou je die bevestiging niet buiten jezelf hoeven te zoeken toch? Dan zou je jezelf niet rot voelen als iemand een vervelende opmerking maakt?

Dit alles maakt je kwetsbaar. De stress van de afhankelijkheid is een belangrijke reden dat zoveel mensen zowel fysiek als mentaal in de problemen komen.

 

Terwijl dit niet nodig is als je op het juiste niveau die afhankelijkheid bij jezelf weet te stoppen.

 

Dan heb je die bevestiging niet meer nodig en kan je vanuit rust de dingen doen die je leuk vindt.

 

Stel je maar eens voor hoe dat zou zijn. En wat dit zal gaan betekenen voor je lichaam en geest?